Weerbaarheid is een sterk onderschat thema. Niet iedereen beseft dat hij elke dag in zijn leven bezig is met weerbaarheid. Het gaat niet over zelfverdediging. Het gaat in basis over mentale veerkracht, de aandacht kunnen richten en resultaten behalen. In alle sectoren in de zakelijke dienstverlening zie je trainingen voor een betere weerbaarheid terugkomen.
Uiteraard zie je dit bijvoorbeeld bij het leger, de politie en de brandweer. Maar ook bij accountants, docenten, ondernemers en verkopers. Weerbaarheid is dus iets anders dan leren vechten.
Wat is (mentale) weerbaarheid?
Mentale weerbaarheid gaat in basis over het kunnen bepalen wat is mijn taak en hoe voer ik die uit? Al het andere daaromheen is ruis. Er zijn een aantal schalen van mentale weerbaarheid zoals beschreven door Eberspacher. Dit model wordt gebruikt in de topsport en in de hoogte lagen van defensie en Justitie.
De binnenste cirkel gaat over ik en mijn taak. Mentale weerbaarheid gaat er om dat je steeds weer teruggaat in je hoofd en je gedachten bericht naar ‘wat is mijn taak’. Als je met het gezin in de auto zit en je gaat naar oma, is jouw taak: het gezin veilig van A naar B brengen. Je bent dus gefocust op het verkeer en het besturen van de auto.
De eerstvolgende ring daarbuiten gaat over directe afleiding. Als bijvoorbeeld je kinderen zitten op de achterbank zitten te klieren, is het heel verleidelijk om met je aandacht naar die afleiding te gaan. Maar als je met jouw partner voorin zit dan is jou taak om het gezin veilig van A naar B te brengen. Het is niet jouw taak om je kinderen achterin te corrigeren. Daarvoor heb je je partner naast je zitten.
De schaal daarbuiten gaat over wat is en wat er zou moeten zijn. Je zit in de auto en je miste de afslag door het geklier van je kinderen op de achterbank. Je zou al op de afrit moeten zijn, maar je bent nog op de A3. Zodra je hiervan gaat balen en denkt: ‘shit ik had die afrit moeten hebben!’ zit je dus feitelijk niet meer op te letten achter het stuur. En nee, mensen kunnen daar niet goed in multitasken.
De twee schalen daarbuiten zijn in deze volgorde: succes of falen, en daarna de consequenties van succes of falen. Stel je voor dat je op de snelweg zit met die klierende kinderen op de achterbank. Je gaat een verbaal conflict met ze aan, en bent al aan het nadenken over hoe je die avond weer gedonder zult hebben. Je wilt dus nu de boel in het gareel krijgen. Je ziet al voor je hoe je anders vanavond geïrriteerd met een licht hoofdpijntje met stemverheffing tegen ze aan het praten bent. En op dat moment trapt voor jou een bestuurder vol in de rem…
De schaal daarbuiten bevat de zin vraag. Wat doe ik hier in vredesnaam? Waarom gaan we eigenlijk naar oma, zeker als de kinderen er helemaal geen zin in hebben? Waarom zijn we niet gewoon lekker een weekendje weg? Of zit ik lekker met mijn vrienden ergens bij te praten?
Mogelijk zul je al die schalen eens herkennen. Als je auto rijdt, in een vergadering zit. Of in een gesprek zit met een vriend en je denkt waarom zijn we eigenlijk nog vrienden? Maar wat zijn de consequenties ervan als ik jouw vriend(in) niet meer wil zijn?
Weerbaarder worden
Als jij mentaal weerbaarder wilt worden, ga eens een dagboek opschrijven wat je gedachten die dag gedaan hebben en in welke schaal die eigenlijk zaten. Het klinkt eenvoudig maar er is weinig zo moeilijk als eenvoud. Je kunt je eigen mentale weerbaarheid goed trainen door het gericht bijhouden van een dagboek.
Deze mentale weerbaarheid kun je heel goed trainen door middel van fysieke werkvormen. Daarom dat er vaak verwarring bestaat over wat weerbaarheid is. Over het algemeen zijn getrainde atleten zeer mentaal weerbaar. Omdat zij mentaal trainen: wat is mijn taak. Ze zijn niet bezig met de afleiding van fysieke vermoeidheid. Al hun aandacht gaat uit naar: wat is mijn taak op dit moment. Daarbij is je stresssysteem beter op orde als je een getraind en vitaal lichaam hebt. Ook je brein is flexibeler wanneer je in goede conditie bent.
Mocht jij mentaal weerbaarder willen worden: ga eens een dagboek schrijven. En als je weet dat je niet genoeg beweegt: doe er iets aan! Alleen jij bent de baas over jou leven.
